عمل سپتوپلاستی چیست؟ چرا این عمل این روزا باب شده است؟

عمل سپتوپلاستی، جراحی مهمی برای اصلاح انحراف تیغه بینی یا سپتوم است. این دیواره داخلی بینی گاهی کج شده و تنفس را دشوار می کند. افزایش آگاهی از مشکلات ناشی از انحراف و مزایای بهبود تنفس، یکی از دلایل اصلی رواج این جراحی در سال‌های اخیر است.

سپتوپلاستی

سپتوپلاستی (Septoplasty) یک روش جراحی تخصصی است که با هدف اصلاح و بازسازی تیغه میانی بینی یا سپتوم انجام می‌شود. سپتوم دیواره‌ای استخوانی و غضروفی است که حفره داخلی بینی را به دو مجرای تنفسی مجزا تقسیم می‌کند. در حالت طبیعی، سپتوم باید در خط میانی قرار داشته باشد تا جریان هوا به صورت متوازن در هر دو سوراخ بینی برقرار باشد. اما در بسیاری از افراد، این تیغه به سمت یک یا هر دو حفره بینی منحرف می‌شود که به آن انحراف تیغه بینی یا انحراف سپتوم گفته می‌شود. شدت این انحراف می‌تواند از جزئی تا شدید متغیر باشد و در موارد شدید، باعث انسداد قابل توجه مسیر عبور هوا می‌شود. عمل سپتوپلاستی به جراح اجازه می‌دهد تا با ایجاد برش‌های داخلی در بینی، به سپتوم دسترسی پیدا کرده و با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند برداشتن بخش‌های اضافی غضروف یا استخوان، تغییر شکل دادن به قسمت‌های کج، یا جابجا کردن و ثابت کردن سپتوم در موقعیت مرکزی، این انحراف را اصلاح کند. هدف اصلی این جراحی بهبود عملکرد تنفسی بینی و رفع مشکلاتی است که انحراف سپتوم برای بیمار ایجاد کرده است. این عمل معمولاً از طریق برش‌های داخل بینی انجام می‌شود تا هیچگونه جای زخمی روی صورت باقی نماند.

علت انجام جراحی سپتوپلاستی

انجام جراحی سپتوپلاستی اغلب زمانی ضروری می‌شود که انحراف تیغه بینی به اندازه‌ای شدید باشد که باعث بروز علائم و مشکلاتی در کیفیت زندگی فرد شود. اصلی‌ترین دلیل برای انجام این عمل، اختلال در عملکرد تنفسی بینی است. انحراف سپتوم می‌تواند باعث کاهش قابل توجه جریان هوا در یک یا هر دو حفره بینی شود و در نتیجه، فرد در تنفس طبیعی از طریق بینی دچار مشکل شود. این مشکل تنفسی می‌تواند در طول روز یا به خصوص هنگام خواب تشدید شده و منجر به خشکی دهان، تنفس صدادار و حتی اختلالات خواب مانند آپنه خواب شود. علاوه بر مشکلات تنفسی مستقیم، انحراف شدید سپتوم می‌تواند تخلیه طبیعی مخاط از سینوس‌ها را مختل کرده و فرد را مستعد عفونت‌های مکرر سینوسی (سینوزیت) کند. سایر علائم مرتبط با انحراف سپتوم که ممکن است نیاز به جراحی را ایجاب کنند شامل خونریزی مکرر بینی (به دلیل خشکی و تحریک شدن مخاط روی قسمت منحرف شده)، درد صورت (در برخی موارد نادر) و کاهش حس بویایی هستند. انحراف سپتوم می‌تواند مادرزادی باشد، به این معنی که از بدو تولد یا در طول فرآیند رشد کودک ایجاد شده است، یا اکتسابی باشد، که معمولاً در اثر ضربه یا آسیب به بینی (مانند شکستگی در حوادث ورزشی، تصادفات یا زمین خوردن) در هر سنی رخ می‌دهد. در نهایت، تصمیم برای انجام سپتوپلاستی بر اساس شدت علائم، میزان تأثیرگذاری آن‌ها بر زندگی روزمره بیمار و تشخیص پزشک متخصص گوش، حلق و بینی گرفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: پیکر تراشی

مزایای سپتوپلاستی

جراحی سپتوپلاستی، با اصلاح انحراف تیغه بینی، مزایای قابل توجهی را برای بهبود سلامتی و کیفیت زندگی بیماران به همراه دارد. اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت، بهبود چشمگیر عملکرد تنفسی از طریق بینی است. با صاف شدن سپتوم و باز شدن مسیرهای هوایی که پیش از این توسط تیغه منحرف مسدود شده بودند، جریان هوا به صورت طبیعی‌تر و راحت‌تر برقرار می‌شود. این بهبود تنفس می‌تواند تأثیرات مثبتی بر جنبه‌های مختلف زندگی داشته باشد. به عنوان مثال، بسیاری از بیماران پس از سپتوپلاستی کاهش قابل توجهی در تعداد و شدت عفونت‌های سینوسی تجربه می‌کنند، زیرا تخلیه سینوس‌ها بهبود یافته و از تجمع مخاط و رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌شود. همچنین، افرادی که به دلیل انحراف سپتوم دچار خونریزی مکرر بینی بوده‌اند، معمولاً شاهد کاهش یا قطع این خونریزی‌ها هستند. بهبود تنفس شبانه نیز از دیگر مزایای مهم است؛ با رفع انسدادهای بینی، تنفس در طول خواب آسان‌تر شده، خروپف و مشکلات مرتبط با آن کاهش می‌یابد و کیفیت خواب به طور کلی افزایش پیدا می‌کند. این امر می‌تواند منجر به افزایش سطح انرژی و بهبود تمرکز در طول روز شود. در برخی موارد، بهبود جریان هوا می‌تواند به تقویت حس بویایی و چشایی نیز کمک کند. به طور خلاصه، سپتوپلاستی نه تنها یک مشکل ساختاری را اصلاح می‌کند، بلکه با بهبود عملکرد حیاتی تنفس، به ارتقاء سلامت عمومی و رفاه بیمار کمک شایانی می‌نماید و به همین دلیل به عنوان یک جراحی درمانی با نتایج مثبت گسترده شناخته می‌شود.

مراقبت‌های قبل از عمل سپتوپلاستی

آمادگی‌های دقیق قبل از انجام جراحی سپتوپلاستی نقش مهمی در موفقیت عمل و تسهیل روند بهبودی ایفا می‌کند. اولین و مهم‌ترین گام، مشاوره کامل با جراح متخصص گوش، حلق و بینی است. در این جلسه مشاوره، جراح به دقت تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‌کند، در مورد هرگونه بیماری زمینه‌ای، حساسیت دارویی، و داروهای مصرفی فعلی (شامل داروهای تجویزی، بدون نسخه، مکمل‌ها و داروهای گیاهی) سؤال می‌پرسد. بسیار مهم است که در مورد مصرف داروهایی که ممکن است بر انعقاد خون تأثیر بگذارند، مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و برخی مکمل‌ها، با جراح خود صادقانه صحبت کنید، زیرا ممکن است نیاز باشد مصرف این داروها برای مدتی قبل از جراحی قطع شود تا خطر خونریزی حین و پس از عمل کاهش یابد. اگر سیگار می‌کشید، جراح به شدت توصیه می‌کند که حداقل چند هفته قبل از عمل و در دوران نقاهت، سیگار را ترک کنید. نیکوتین و سایر مواد شیمیایی موجود در سیگار می‌توانند روند بهبود زخم را کند کرده و خطر عوارضی مانند عفونت را افزایش دهند. همچنین ممکن است نیاز به انجام برخی آزمایشات خون، بررسی‌های تنفسی یا عکس‌برداری از بینی و سینوس‌ها قبل از جراحی باشد تا جراح دید دقیق‌تری از ساختار بینی شما داشته باشد. شب قبل از عمل، معمولاً دستورالعمل‌هایی در مورد ناشتا بودن از نیمه شب به شما داده می‌شود. همچنین باید برای روز جراحی و چند روز اول پس از آن، برنامه‌ریزی لازم را انجام دهید، از جمله ترتیب دادن برای همراهی که شما را به خانه برساند و در ساعات اولیه پس از عمل از شما مراقبت کند.

مراحل جراحی سپتوپلاستی

جراحی سپتوپلاستی معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی با آرام‌بخش انجام می‌شود که انتخاب نوع بیهوشی بسته به پیچیدگی عمل، وضعیت سلامت عمومی بیمار و ترجیح جراح و بیمار صورت می‌گیرد. پس از اعمال بیهوشی، جراح کار خود را آغاز می‌کند. در اغلب موارد، جراح برش‌هایی را در داخل حفره‌های بینی ایجاد می‌کند تا به تیغه بینی دسترسی پیدا کند؛ این رویکرد باعث می‌شود جای زخم قابل مشاهده‌ای روی صورت باقی نماند. پس از ایجاد برش، لایه نازکی از بافت پوشاننده غضروف و استخوان سپتوم که غشای مخاطی نامیده می‌شود، به دقت بالا زده می‌شود تا ساختار زیرین سپتوم نمایان شود. در این مرحله، جراح قسمت‌های منحرف شده یا اضافی غضروف و استخوان را که باعث انسداد مسیر هوا شده‌اند، شناسایی می‌کند. با استفاده از ابزارهای جراحی ظریف، جراح اقدام به برداشتن بخش‌های لازم، تغییر شکل دادن به غضروف یا استخوان، و جابجا کردن سپتوم به موقعیت مرکزی و صاف‌تر می‌کند. در حین این فرآیند، تلاش می‌شود تا حد امکان از بافت سپتوم حفظ شود، به ویژه قسمتی از تیغه در جلوی بینی و بالا که به عنوان تکیه‌گاه ساختار بینی عمل می‌کند (L-strut). پس از اصلاح انحراف، غشای مخاطی که قبلاً بالا زده شده بود، به جای اولیه خود بازگردانده می‌شود. در صورت لزوم، جراح ممکن است از بخیه‌های جذبی برای نگه داشتن غشا در جای خود یا تثبیت سپتوم استفاده کند. در پایان جراحی، ممکن است برای حمایت از سپتوم تازه اصلاح شده و کنترل خونریزی، از آتل‌های سیلیکونی نرم یا پانسمان‌های داخلی (تامپون) در داخل حفره‌های بینی استفاده شود.

بی حسی موضعی

در روش بی حسی موضعی برای سپتوپلاستی، ناحیه جراحی، یعنی بینی و اطراف آن، با تزریق داروهای بی‌حس‌کننده به صورت موضعی کاملاً بی‌حس می‌شود. این داروها از ارسال پیام‌های درد به مغز جلوگیری می‌کنند، بنابراین بیمار در طول عمل هیچ دردی احساس نمی‌کند. معمولاً در کنار بی حسی موضعی، از داروهای آرام‌بخش نیز به صورت وریدی (IV sedation) استفاده می‌شود. این آرام‌بخش‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا در طول جراحی احساس راحتی و آرامش داشته باشد، اضطرابش کاهش یابد و ممکن است حتی به خواب سبکی فرو برود، اما کاملاً بیهوش نیست و می‌تواند به دستورات جراح پاسخ دهد. این روش بیهوشی برای جراحی‌های سپتوپلاستی با پیچیدگی کمتر یا برای بیمارانی که ترجیح می‌دهند بیهوشی عمومی نداشته باشند، مناسب است. مزیت اصلی آن ریکاوری سریع‌تر پس از عمل و کاهش برخی خطرات مرتبط با بیهوشی عمومی است.

بیهوشی عمومی

در جراحی سپتوپلاستی تحت بیهوشی عمومی، بیمار کاملاً بیهوش و ناخودآگاه است و هیچگونه دردی یا حسی را در طول عمل درک نمی‌کند. بیهوشی عمومی با استنشاق گازهای بیهوشی یا تزریق داروهای بیهوشی به صورت وریدی آغاز می‌شود. در این حالت، تمام بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرد و عملکرد تنفس و سایر علائم حیاتی بیمار توسط تیم بیهوشی به دقت کنترل و پایش می‌شود. بیهوشی عمومی اغلب برای جراحی‌های سپتوپلاستی پیچیده‌تر، یا در مواردی که جراحی همزمان دیگری (مانند رینوپلاستی) نیز انجام می‌شود، یا بنا به درخواست بیمار یا تشخیص جراح و متخصص بیهوشی انتخاب می‌شود. با وجود اینکه ریکاوری پس از بیهوشی عمومی ممکن است کمی طولانی‌تر از بی حسی موضعی باشد و با عوارضی مانند تهوع یا گلودرد موقت همراه باشد، این روش امکان انجام جراحی‌های طولانی‌تر و دقیق‌تر را فراهم می‌آورد و تضمین می‌کند که بیمار در طول عمل کاملاً راحت و بدون درد باشد.

خطرات عمل سپتوپلاستی

همانند هر عمل جراحی دیگری، سپتوپلاستی نیز می‌تواند با برخی خطرات و عوارض احتمالی همراه باشد، هرچند این موارد نادر هستند و با پیشرفت تکنیک‌های جراحی و مراقبت‌های پزشکی، احتمال وقوع آن‌ها کاهش یافته است. خطرات عمومی هر جراحی شامل خونریزی (چه در حین عمل و چه پس از آن)، عفونت در ناحیه جراحی، و واکنش‌های نامطلوب به داروهای بیهوشی هستند. خطرات خاص مرتبط با سپتوپلاستی شامل موارد زیر می‌شوند: سوراخ شدن سپتوم یا پرفوراسیون سپتال، به معنی ایجاد یک حفره در تیغه بینی است که ممکن است باعث خشکی، سوت کشیدن بینی هنگام تنفس یا خونریزی شود. هماتوم سپتال، تجمع خون زیر غشای مخاطی سپتوم است که نیاز به تخلیه دارد. ممکن است پس از جراحی، حس بویایی به طور موقت یا در موارد نادر به طور دائمی تغییر کند یا کاهش یابد. برخی بیماران ممکن است دچار بی‌حسی موقت در نوک بینی یا لب بالایی شوند. اگرچه سپتوپلاستی یک جراحی عملکردی است، در موارد نادری ممکن است تغییرات جزئی در شکل ظاهری بینی رخ دهد یا حتی انحراف سپتوم به طور کامل اصلاح نشود و علائم تنفسی باقی بمانند. در برخی موارد، ممکن است برای اصلاح کامل انحراف یا برطرف کردن عوارض احتمالی، نیاز به جراحی ترمیمی یا مجدد (ریویژن سپتوپلاستی) باشد. همچنین، احتمال عود انحراف در طول زمان، هرچند نادر، وجود دارد. جراح قبل از عمل به طور کامل در مورد این خطرات با شما صحبت خواهد کرد و شما باید هرگونه نگرانی خود را مطرح کنید.

دوران بهبود پس از سپتوپلاستی

دوران بهبود پس از سپتوپلاستی معمولاً شامل چند هفته اول پس از جراحی است که طی آن بدن به تدریج ترمیم می‌شود. بلافاصله پس از عمل، ممکن است در ناحیه بینی احساس گرفتگی، تورم و درد داشته باشید. وجود پانسمان داخلی (تامپون) یا آتل‌های سیلیکونی در داخل بینی برای حمایت از سپتوم و کنترل خونریزی طبیعی است و این موضوع به گرفتگی بینی دامن می‌زند. میزان تورم و کبودی در اطراف چشم‌ها و بینی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و معمولاً طی چند روز تا یک هفته به اوج خود رسیده و سپس به تدریج کاهش می‌یابد. تامپون‌های داخلی معمولاً پس از ۱ تا ۳ روز توسط جراح برداشته می‌شوند که این مرحله می‌تواند با کمی ناراحتی همراه باشد، اما پس از برداشتن آن‌ها، تنفس از طریق بینی به طور قابل توجهی آسان‌تر می‌شود. آتل‌های سیلیکونی ممکن است برای مدت طولانی‌تری، معمولاً تا یک هفته یا بیشتر، در جای خود باقی بمانند. جراح داروهای مسکن برای کنترل درد و آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت تجویز خواهد کرد که باید طبق دستور مصرف شوند. در هفته‌های اول پس از جراحی، باید از فعالیت‌های سنگین، خم شدن زیاد و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. گرفتگی بینی ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد، اما با کاهش تورم داخلی، به تدریج بهبود می‌یابد. نتایج نهایی جراحی در مورد بهبود تنفس ممکن است چندین ماه طول بکشد تا به طور کامل مشخص شود، زیرا بافت‌های داخلی بینی نیاز به زمان برای بهبودی و تثبیت دارند.

غذا و داروها

پس از جراحی سپتوپلاستی، توجه به رژیم غذایی و مصرف داروها طبق دستور پزشک بسیار مهم است. در ساعات اولیه پس از عمل، بهتر است از مایعات و غذاهای نرم و خنک استفاده کنید. از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های بسیار داغ که می‌توانند باعث افزایش تورم یا خونریزی شوند، خودداری کنید. به تدریج می‌توانید رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید، اما از جویدن غذاهای سفت که نیاز به فشار زیاد دارند در روزهای اول پرهیز کنید. در مورد داروها، جراح شما داروهای مسکن برای کنترل درد و معمولاً یک دوره آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت تجویز می‌کند. این داروها را دقیقاً طبق دستور و در زمان‌های مشخص شده مصرف کنید. بسیار حیاتی است که از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین، ایبوپروفن (مانند ادویل، موترین) و ناپروکسن بدون مشورت با جراح خودداری کنید، زیرا این داروها می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. اگر قبل از عمل از داروهای خاصی استفاده می‌کردید، در مورد زمان از سرگیری مصرف آن‌ها نیز با پزشک مشورت کنید.

سایر اقدامات احتیاطی

علاوه بر مصرف داروها و رژیم غذایی مناسب، رعایت نکات احتیاطی دیگری نیز در دوران بهبود پس از سپتوپلاستی برای دستیابی به بهترین نتایج و جلوگیری از عوارض ضروری است. سعی کنید در چند روز اول پس از جراحی، سر خود را بالا نگه دارید، حتی هنگام خواب (با استفاده از چند بالش). این کار به کاهش تورم و کبودی کمک می‌کند. از فعالیت‌های بدنی شدید، ورزش، دویدن، بلند کردن اجسام سنگین و هرگونه فعالیتی که فشار خون را بالا می‌برد، برای حداقل چند هفته خودداری کنید. عطسه کردن یا سرفه کردن را با دهان باز انجام دهید تا فشار کمتری به بینی وارد شود. از فین کردن یا تخلیه شدید بینی برای چندین هفته پرهیز کنید؛ در صورت نیاز، می‌توانید به آرامی بینی را بالا بکشید یا از قطره‌ها و اسپری‌های بینی که پزشک توصیه کرده است، استفاده کنید. از پوشیدن لباس‌های تنگ که باید از سر عبور داده شوند، خودداری کنید و لباس‌های دکمه‌دار یا زیپ‌دار بپوشید. اگر عینک استفاده می‌کنید، در مورد زمان مناسب برای گذاشتن مجدد آن روی بینی با جراح مشورت کنید، زیرا ممکن است فشار عینک روی تیغه بینی در حال بهبود، مشکل‌ساز باشد. از قرار گرفتن در معرض دود سیگار، گرد و غبار و مواد شیمیایی محرک که می‌توانند باعث التهاب مخاط بینی شوند، اجتناب کنید. از همه مهم‌تر، سیگار کشیدن را به طور کامل متوقف کنید، زیرا سیگار به شدت روند بهبود را مختل می‌کند و خطر عوارض را افزایش می‌دهد.

آنچه شما می توانید انتظار داشته باشید

بلافاصله پس از پایان جراحی سپتوپلاستی و به هوش آمدن در اتاق ریکاوری، اولین چیزی که تجربه خواهید کرد، احساس گرفتگی شدید در بینی است. این گرفتگی به دلیل وجود پانسمان داخلی (تامپون) یا آتل‌های سیلیکونی است که برای حمایت از سپتوم و کنترل خونریزی در داخل حفره‌های بینی قرار داده شده‌اند. ممکن است یک پد گاز کوچک (دریپ پد) در زیر سوراخ‌های بینی شما چسبانده شده باشد تا مایعات یا خونابه‌هایی که از بینی خارج می‌شوند را جذب کند؛ این پد باید در صورت نیاز تعویض شود. احساس درد در ناحیه بینی و صورت طبیعی است که با داروهای مسکن قابل کنترل است. برخی افراد ممکن است تهوع یا کمی گیجی ناشی از بیهوشی را تجربه کنند. بینایی شما ممکن است کمی تار باشد و صورتتان پف کرده به نظر برسد. پرستاران علائم حیاتی شما را تحت نظر خواهند داشت و پس از اطمینان از وضعیت پایدارتان، اجازه ترخیص داده می‌شود. از آنجایی که تحت بیهوشی یا آرام‌بخش بوده‌اید، حتماً باید یک همراه داشته باشید که شما را به خانه برساند. در ساعات اولیه پس از رسیدن به خانه، استراحت مطلق با سر بالا توصیه می‌شود. ممکن است در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول، ترشحات خونی از بینی داشته باشید. این مرحله اولیه ممکن است کمی ناراحت‌کننده باشد، اما بخشی طبیعی از فرآیند بهبود است و با گذشت زمان و برداشتن پانسمان‌ها، شرایط به تدریج بهتر خواهد شد.

بعد از عمل سپتوپلاستی

مرحله پس از عمل سپتوپلاستی شامل دوره نقاهت تدریجی و بازگشت به فعالیت‌های عادی زندگی است. معمولاً در روزهای اول تا یک هفته پس از جراحی، جراح پانسمان‌های داخلی یا آتل‌های سیلیکونی را از بینی شما خارج می‌کند. برداشتن این موارد ممکن است کمی حس ناخوشایند ایجاد کند، اما بلافاصله پس از آن، متوجه بهبود قابل توجهی در توانایی تنفس از طریق بینی خواهید شد، هرچند ممکن است هنوز مقداری تورم داخلی وجود داشته باشد. تورم و کبودی خارجی صورت به تدریج طی ۲ تا ۳ هفته اول کاهش می‌یابد، اما تورم داخلی ممکن است برای چند ماه ادامه داشته باشد. جراح شما دستورالعمل‌هایی در مورد شستشوی بینی با محلول سالین برای کمک به پاکسازی مجاری تنفسی و کاهش خشکی ارائه می‌دهد. بازگشت به فعالیت‌های روزمره سبک، مانند پیاده‌روی کوتاه، معمولاً پس از یک هفته امکان‌پذیر است. با این حال، برای از سرگیری فعالیت‌های ورزشی سنگین‌تر، بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌هایی که خطر ضربه به بینی دارند، باید چندین هفته (معمولاً ۴ تا ۶ هفته یا بیشتر) صبر کنید و حتماً با جراح خود مشورت نمایید. مهم است که در این دوره از بینی خود محافظت کنید و از هرگونه ضربه یا فشاری به آن جلوگیری نمایید. پیگیری منظم با جراح برای اطمینان از روند صحیح بهبود و بررسی نتایج عمل ضروری است. نتایج نهایی عمل سپتوپلاستی از نظر بهبود تنفس ممکن است تا یک سال پس از جراحی به طور کامل مشخص شود، زیرا بافت‌ها به زمان نیاز دارند تا به طور کامل تثبیت شوند.

نتایج بعد از عمل اصلاح تیغه بینی

به نقل از دکتر حمیدرضا مفرد، نتایج اصلی مورد انتظار پس از عمل سپتوپلاستی، بهبود عملکرد تنفسی بینی و رفع مشکلاتی است که ناشی از انحراف تیغه بینی بوده است. اکثریت قریب به اتفاق افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند، گزارش می‌دهند که توانایی آن‌ها در تنفس از طریق بینی به طور قابل توجهی پس از برطرف شدن تورم اولیه و برداشتن پانسمان‌ها، بهبود یافته است. این بهبود در جریان هوا می‌تواند به کاهش علائمی مانند گرفتگی مزمن بینی، تنفس صدادار، و نیاز به تنفس از طریق دهان کمک کند. همچنین، همانطور که پیشتر اشاره شد، با بهبود تهویه و تخلیه سینوس‌ها، احتمال وقوع عفونت‌های سینوسی مکرر کاهش می‌یابد و خونریزی‌های بینی مرتبط با انحراف سپتوم نیز کمتر می‌شوند. نتایج ساختاری جراحی سپتوپلاستی، یعنی صاف شدن و قرارگیری سپتوم در خط میانی، معمولاً دائمی هستند. با این حال، بافت‌های بینی تا حدود ۶ ماه پس از جراحی هنوز در حال تثبیت هستند و تغییرات جزئی ممکن است تا یک سال یا حتی بیشتر نیز ادامه یابد. مهم است که انتظارات واقع‌بینانه از نتایج داشته باشید؛ سپتوپلاستی در درجه اول یک جراحی عملکردی است و هدف اصلی آن بهبود تنفس است، نه تغییر شکل ظاهری بینی. اگرچه در برخی موارد ممکن است انحراف شدید سپتوم باعث نامتقارن شدن جزئی بینی از بیرون شده باشد که با اصلاح سپتوم کمی بهبود یابد، اما سپتوپلاستی به تنهایی معمولاً تغییرات زیبایی عمده‌ای در ظاهر بینی ایجاد نمی‌کند، مگر اینکه همزمان با رینوپلاستی (جراحی زیبایی بینی) انجام شود. در نهایت، موفقیت عمل با میزان بهبود علائم تنفسی و رضایت بیمار از توانایی تنفس آزادانه از طریق بینی سنجیده می‌شود.

تفاوت سپتوپلاستی و رینوپلاستی

سپتوپلاستی و رینوپلاستی دو نوع جراحی بینی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند یا تصور می‌شود که یکسان هستند، در حالی که اهداف و تمرکز اصلی آن‌ها متفاوت است. سپتوپلاستی، همانطور که به تفصیل شرح داده شد، یک جراحی عملکردی است که با هدف اصلاح انحراف تیغه بینی (سپتوم) انجام می‌شود. تمرکز این عمل بر بهبود مسیرهای هوایی داخلی بینی و رفع مشکلات تنفسی، سینوسی و خونریزی ناشی از انحراف سپتوم است. در این جراحی، جراح بافت‌های داخلی سپتوم را تغییر می‌دهد تا در موقعیت صحیح قرار گیرد و جریان هوا را تسهیل کند، بدون اینکه لزوماً شکل خارجی بینی را تغییر دهد. در مقابل، رینوپلاستی که به عنوان جراحی زیبایی بینی شناخته می‌شود، یک جراحی زیبایی است که هدف اصلی آن تغییر شکل ظاهری بینی برای بهبود تناسب آن با سایر اجزای صورت و رسیدن به زیبایی مطلوب‌تر است. در رینوپلاستی، جراح ممکن است اندازه بینی را کوچک یا بزرگ کند، نوک بینی را تغییر شکل دهد، قوز بینی را بردارد، یا پهنای سوراخ‌های بینی را تنظیم کند. این جراحی معمولاً بر روی استخوان‌ها و غضروف‌های خارجی بینی متمرکز است. در مواردی که فرد همزمان با انحراف سپتوم، از ظاهر بینی خود نیز ناراضی است و نیاز به اصلاحات زیبایی و عملکردی دارد، هر دو جراحی می‌توانند به صورت همزمان در یک عمل واحد انجام شوند که به آن سپتورینوپلاستی گفته می‌شود. در این حالت، جراح ابتدا سپتوم را اصلاح می‌کند تا عملکرد تنفسی بهبود یابد و سپس تغییرات زیبایی مورد نظر را بر روی ساختار خارجی بینی اعمال می‌نماید. بنابراین، تفاوت اصلی در هدف است: سپتوپلاستی برای عملکرد، و رینوپلاستی برای زیبایی.

آیا سپتوپلاستی عوارض دارد؟

بله، مانند هر عمل جراحی، سپتوپلاستی نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد، هرچند معمولاً جزئی و نادر هستند. این عوارض می‌توانند شامل خونریزی، عفونت، سوراخ شدن سپتوم، بی‌حسی موقت یا تغییر در شکل ظاهری بینی باشند که جراح قبل از عمل آن‌ها را توضیح می‌دهد.

روند سپتوپلاستی چقدر طول می کشد؟

مدت زمان خود جراحی سپتوپلاستی معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه متغیر است. این زمان بسته به میزان پیچیدگی انحراف و تکنیک مورد استفاده توسط جراح متفاوت خواهد بود. دوران بهبود اولیه نیز چند هفته طول می‌کشد.

چه کسانی به سپتوپلاستی نیاز دارند؟

افرادی که به دلیل انحراف شدید تیغه بینی دچار مشکلات تنفسی مزمن، عفونت‌های مکرر سینوسی، خونریزی بینی، یا اختلالات خواب مرتبط با انسداد بینی هستند، ممکن است کاندیدای مناسبی برای سپتوپلاستی باشند.

آیا عمل سپتوپلاستی دائمی است؟

نتایج ساختاری جراحی سپتوپلاستی، یعنی اصلاح موقعیت سپتوم، معمولاً دائمی هستند. با این حال، بافت‌های بینی تا یک سال پس از جراحی در حال تثبیت نهایی هستند و رعایت مراقبت‌ها و جلوگیری از ضربه به بینی برای حفظ نتیجه مطلوب مهم است.

آیا بیمه هزینه سپتوپلاستی را پوشش می دهد؟

بله، در بسیاری از موارد، اگر جراحی سپتوپلاستی به دلیل مشکلات عملکردی و درمانی ناشی از انحراف تیغه بینی (مانند مشکلات تنفسی یا عفونت‌های سینوسی) انجام شود، بخشی یا تمام هزینه‌های آن توسط بیمه‌های پایه و تکمیلی پوشش داده می‌شود، اما برای جراحی‌های صرفاً زیبایی پوشش بیمه وجود ندارد.